HISTORIA ŁÓŻKA

Łóżka jaskiniowców 

Dla naszych prehistorycznych przodków łowców-zbieraczy „łóżkami” były dosłownie dziury w ziemi. Po ciężkim dniu spędzonym na polowaniu i szukaniu pożywienia ludzie kopali płytkie jamy w ziemi, mościli je liśćmi lub trawą i używali skór zwierzęcych, aby się przykryć i wyściełać twarde podłoże.

Łóżka dawnych rolników

Około 10 000 lat temu (8000 p.n.e) ludzie zaczęli tworzyć stałe osady złożone z prostych szałasów, aby uprawiać ziemię na terenie, który zamieszkiwali. Jednak ich łóżka nadal były dość niewygodne. Spali na ziemi lub na sianie, wykorzystując skóry zwierzęce jako pościel i przykrycie. Całe rodziny spały razem w warunkach, które dzisiaj uznalibyśmy za niezbyt komfortowe i mało higieniczne.

Czynienie ziemi wygodną

Prosta słomiana wyściółka przekształciła się w siennik, czyli płócienny worek wypełniony jakimkolwiek miękkim materiałem, który był dostępny. Był to pierwszy krok w kierunku współczesnego materaca. W niektórych kulturach zamiast tego używano mat plecionych z włókien roślinnych. W Japonii mata tatami(co znaczy zawijać lub układać w stos) była używana do siedzenia i spania; także w Ameryce Północnej korzystano z podobnych plecionych mat. Perscy nomadzi, którzy pozostawiali na słońcu wypełnione wodą bukłaki z koźlej skóry, aby się ogrzały, zanim mogły zostać użyte jako element posłania, wynaleźli w ten sposób pierwszy termofor.

Niektóre z ludów Saami, pochodzące z arktycznych obszarów północnej Norwegii, Szwecji, Finlandii i Półwyspu Kolskiego należącego do Rosji, nadal prowadzą półkoczowniczy tryb życia i sypiają na skórach renifera ułożonych na stosie brzozowych gałęzi na podłogach swoich chat.

Pierwsze podwyższone łóżka

Uważa się, że pierwsze podwyższone łóżka pochodzą ze starożytnego Egiptu. Od około 3100 roku p.n.e. Egipcjanie sypiali na drewnianych platformach umieszczonych kilka centymetrów nad podłogą, co pozwalało uniknąć brudu i przeciągu, jak również chroniło przed insektami, wężami, myszami i szczurami. Wysokość łóżka świadczyła o statusie społecznym – im ktoś był ważniejszy, tym spał wyżej nad podłogą. Na szkockich Orkadach, w neolitycznej osadzie Skara Brae, zamieszkiwanej między 3200 a 2200 rokiem p.n.e., archeolodzy odkryli łóżka z ogromnych kamiennych płyt.

W średniowieczu (od V do XV w.) na Zachodzie podwyższone łóżka pojawiały się coraz częściej. Były to proste drewniane konstrukcje, ściśle obwiązane skórzanymi pasami lub linami, na których znajdował się siennik. Skórzane pasy i liny co jakiś czas opadały, dlatego musiały być regularnie naprężane – stąd wzięło się powiedzenie „jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz”.

Łóżka w czasach wikingów

Wbudowane w ścianę łóżka pudełkowe, czy też kredensowe, wywodzą się z czasów wikingów. W typowym wikińskim długim domu gospodarz i gospodyni spali w drewnianym łóżku pudełkowym, wbudowanym w swego rodzaju zamykaną szafę, podczas gdy reszta domowników spała na odkrytych ławach przy ścianach.

W miejscach pochówków Wikingów w norweskich miejscowościach Oseberg i Gokstad odkryto łodzie z wbudowanymi łóżkami. Wikingowie budowali łóżka na platformach z listew, które można było łatwo złożyć na pokładzie łodzi i zabezpieczyć przed sztormem. Łóżka te były dużo krótsze niż współczesne, więc członkowie załogi łodzi mogli spać tylko w pozycji półsiedzącej, wsparci poduszkami.

Łóżka z baldachimem

Łóżka z baldachimem wydają nam się dzisiaj szczytem ekstrawagancji, ale tak naprawdę powstały z bardzo praktycznego powodu. Cztery kolumny pozwalały otoczyć łóżko zasłonami, co miało zasadnicze znaczenie dla lordów i innych szlachetnie urodzonych w średniowiecznej Europie, zapewniając ciepło i prywatność, ponieważ służba zazwyczaj spała w tym samym pomieszczeniu.

Łóżko jako luksus

Od epoki wczesnego Renesansu (XIV w.) łóżko stawało się symbolem statusu. Rodziny arystokratyczne zamawiały ozdobnie rzeźbione, pozłacane łoża. Były one bogato dekorowane klejnotami i ozdabiane pełnymi detali malunkami, wyposażone w grube pierzyny i materace, wyściełane lnianą pościelą.

Pierwsze współczesne łóżka

XVIII wiek przyniósł łóżka z pierwszymi żelaznymi ramami i materace wypełnione bawełną, co zmniejszyło występowanie chorób, stwarzając mniej dogodne środowisko dla mikroorganizmów i insektów, które gnieździły się w drewnianych ramach i tradycyjnej pościeli.

Rewolucja przemysłowa

Rewolucja przemysłowa, która rozpoczęła się w Wielkiej Brytanii około 1760 roku, a następnie objęła całą Europę i Amerykę Północną, wprowadziła nowe metody produkcji żelaza, co pozwoliło montować sprężyny w ramach łóżek. Dzięki temu materac miał lepsze oparcie, a dźwięk skrzypiących sprężyn zaczął być kojarzony z porą spania.

Łóżka dwudziestowieczne

Pierwsze materace sprężynowe, ze sprężynami umieszczonymi wewnątrz materaca, które zapewniały równomierne i stałe podparcie, zostały wyprodukowane w latach dwudziestych, ale stały się powszechne dopiero po drugiej wojnie światowej.

Jako że procesy produkcyjne stawały się coraz bardziej zaawansowane, w latach pięćdziesiątych pojawiły się pierwsze materace z pianki syntetycznej. Guma piankowa, czyli naturalny lateks połączony z bąbelkami gazu, został wkrótce zastąpiony przez piankę poliuretanową, ale musiało minąć sporo czasu, aby to rozwiązanie się przyjęło.

Łóżka wodne pojawiły się w różowych latach siedemdziesiątych. Były uważane za awangardowe i bardzo sexy, ale na początku lat dziewięćdziesiątych prawie zupełnie zniknęły, razem z kasetami magnetofonowymi.

W 1992 roku pierwszy materac z pianki zapamiętującej kształt, wprowadzony na rynek USA przez Tempur-Pedic Inc, zrewolucjonizował współczesne podejście do materaców. Termoelastyczna pianka TEMPUR, stworzona w oparciu o technologię NASA, przystosowuje się do kształtu ciała śpiącej osoby, zapewniając stałe podparcie i uczucie lekkości.

Zobacz najnowsze łóżka TEMPUR, aby przekonać się, jak bardzo zmieniły się łóżka od czasów dziur w ziemi.